काल आणि आज

नव्याच्या नवलाईने जुन्याच्या नसण्याचं दुःख हळूहळू बोथट होत जातं. नाही? नव्या ऑफिसात आले तेव्हा पहिले दोन दिवस जुनं ऑफिसच आठवत राहिलं. जुहूचा तो समुद्रकिनारा, वाऱ्यावर डोलणारी नारळाची झाडं. जुहू तारा रोडवरची माझी डबल डेकर बस. आमची टीम, बुटकोबा, सगळं सगळं आठवत राहिलं. हळूहळू इथे रुळायला लागले. पहिल्यांदा नकोशी वाटणारी ती मशीनची फुकट कॉफी आता आवडीची झालेय. नुसतीच कॉफीच नाही, तर एरवी ब्लॅक टी ला नाकं मुरडणारी मी हौसेनं आता ब्लॅक टी विथ लेमन घ्यायला लागलेय.

माझ्या काकाचा एक मित्र आहे. त्याची जुनी कायनेटिक त्याने मला दिलेय वापरायला. त्यामुळे खूप मस्त वाटतंय. म्हणजे त्या पुण्याच्या बसेस आणि रिक्षा नकोच. त्यापेक्षा आपलं वाहन असलेलं बरं. तसं रूटीन पण सेट झालंय. सकाळी सकाळी उठून ऑफिसात धडकणे. जर मेल वेल चेक करून ब्रेकफास्ट. काम अक्षरशः काहीही नाही. मी बाकावर आहे सध्या. म्हणजे बेंचवर. त्यामुळे टिवल्या भावल्या करणे, दुपारी जेवणे आणि संध्याकाळी घरी जाणे. स्वैपाक करायचा कंटाळाच आहे. पण एकटीला जाऊन रात्रीचं बाहेर जेवायला बरं नाही वाटत म्हणून फोन वरून ऑर्डर देणे आणि घरी येऊन ते खाणे, की झाली झोपायची वेळ.

तरी हा लॅपटॉप सोबतीला आहे म्हणून नाहीतर मी वेडीच झाले असते. कारण इथे टी. व्ही देखील नाहीये. पण कालच ऑफिसमध्ये काही पुस्तकं विकायला ठेवली होती. मराठीही होती. बरं वाटलं. एकदोन चाळून पाहिली. छावा घेतलं. खूपच छान आहे. आणि मला एकदा पुस्तक आवडलं की त्याचा फडशा पडायला वेळ लागत नाही. बहुतेक मुंबईला जायच्या आत संपेल.

पण हे सॉफ्टवेअर कंपनीचं विश्व भन्नाट आहे. जो तो स्वतःला विकतोय, विकायचा प्रयत्न करतोय. बॉसला काम, की आम्हाला कामाला लावणं. आमचं काम, आम्हीच अमुक एक कामाला कसे योग्य आहोत हे सिद्ध करणं आणि इतरांवर कुरघोडी करून ते काम स्वतःसाठी मिळवणं. कारण शेवटी तुम्ही किती पैसे कंपनीला मिळवून देता ह्यावर कंपनी तुम्हाला किती बोनस देईल हे अवलंबून आहे. मला एकदम विचित्र वाटलं पहिल्यांदा. आता सवय होतेय. म्हणजे नाही जरी आवडलं तरी करून घ्यायला लागतेय.

काही लोकांच्या ओळखी झाल्या. माझ्यासारख्याच बाकांवर बसलेल्यांना काही उद्योग नाहीये. मग आम्ही काहीजणं टवाळक्या करत बसलेलो असतो. मराठी टक्का खूप कमी आहे. पण माझं मराठी मराठी नाहीच आहे. आपल्याला कोणतीही भाषा बोलणारी चांगली कंपनी चालते. पण मैत्री म्हणावी अशी नाही. ट्रेनमध्ये लांबच्या प्रवासाला निघालेले लोकं कसे टाइम पास करण्यापुरतं बोलतात. तसंच काहीसं.

कारण सर्वांनाच माहितेय की ही सोबत काही दिवसांचीच आहे. पुढे नवा प्रोजेक्ट नवं राज्य, नवा राजा आणि नवी प्रजा. मग मैत्री करायचे कष्ट आतापासून कशाला घ्या? बरं मीच कशी ग्रेट आणि मीच कसा फंडू, हे सांगायची अहमहमिका लागते. मी आपलं ऐकते. शेवटी सगळेच बोलले तर ऐकायचं कोणी? त्यामुळेच असेल, पण लोकं स्वतःहून माझ्याशी बोलायला येतात. आपल्या स्वतःचं स्वतःबद्दलचं बोलणं, दुसऱ्या कुणीतरी शांतपणे ऐकून घेणं ही खरोखरच माणसाची गरज आहे का हो?

आमचे साहेब तसे बरे आहेत. चक्क मराठी आहेत. मला अहो जाहो करतात. मी त्यांना नको सांगितलं तरी ऐकत नाहीत. माझ्यासाठी स्थळ शोधतायत. अंहं, ते स्थळ नव्हे, त्यांच्या परिभाषेत, स्थळ म्हणजे प्रोजेक्ट आणि त्यांचं काम वधूवर सूचक मंडळासारखं.

आज बुधवार आला. उद्याचा एक गुरुवार गेला की मग आलाच शुक्रवार. इंद्रायणी - घर - शनिवार - रविवार - इंद्रायणी - पुणं आणि मग पाच दिवस आणि चार रात्रींसाठी एक वेगळंच विश्व. मागणी आणि पुरवठ्याच्या तालावर नाचणारं. एक मार्केट इकॉनॉमी. डिमांड आणि सप्लाय. मोर द डिमांड मोर द प्राइस, मोर द सप्लाय, लेस द प्राइस. आणि मग चालणारी चढाओढ, माझी डिमांड जास्त कशी आणि माझ्या स्किल्स चा सप्लाय कमी कसा? आणि म्हणून माझी किंमत जास्त कशी?

मीही नकळत कधी ह्यात ओढली जाते. मग अधेमधे कुठेतरी लक्षात येतं. आपण तसे नाहीच मुळी. कशाला तसं वागायचा प्रयत्न करायचा? हाथी चले अपनी चाल प्रमाणे आपण चालत राहायचं. आमचे एक सर नेहमी सांगायचे. पैशाच्या अपेक्षेनं काही करू नका. जे काही कराल ते सर्वोत्तम करा. पैसा तुमच्याकडे चालत येईल. जितकं तुम्ही त्याच्या मागे लागाल तितकं दूर पळेल. बघूया सरांचं तत्त्वज्ञान काळाच्या कसोटीवर उतरतं का ते?

पण ह्या सगळ्यातसुद्धा जवळचे वाटावे असे लोकही आहेत. मी जिथे राहते तिथल्या शेजारच्या काकू. म्हणाल्या कधीही कंटाळा आला तर आमच्याकडे येत जा. टी. व्ही. बघायला. जेवायला. खूप बरं वाटलं. ऑफिसातही एक इंटरेस्टिंग मुलगा भेटला. मी मराठी पेपर वाचत बसले होते, तर मागून आला आणि म्हणाला तू बंगाली आहेस का म्हणून? मला जरा विचित्रंच वाटलं, अगदी मराठी वाचता येत नसलं तरी देवनागरी आहे स्क्रीनवर एवढं तरी समजतंच ना? मी नाही म्हटलं. तसा म्हणाला, मला वाटलंच, तू मराठी असणार म्हणून. बंगाल्यांना अजून मराठी वाचता कुठे येतं? साहेब स्वतः मराठी. ओळख करून घेण्याची ही अनोखी पद्धत पाहिल्यावर माझी खात्री होती की ये भिडू मुंबईकाही है. आणि तसंच झालं. पण त्याच्याविषयी पुढच्या वेळी. उद्या काम नसलं तरी ऑफिसला तर जायचंच आहे म्हणून आता झोप.