Tuesday, April 19, 2011

देवयानी (5)

बऱ्याच वेळा मी एकटीच विचार करीत बसते की मी नोकरी का करते? नोकरी म्हणण्यापेक्षा काम का करते? मराठे काकांकडे काम सुरू केलं तेव्हा नक्की माहीत होतं, की नोकरी करायची कारण पैसे मिळवायचे आणि घरापासून जितकं शक्य होईल तितकं दूर राहायचं. पण तिथे काम करायला लागले आणि अचानक पैसा गौण वाटायला लागला. इतका की मला किती पगार मिळतो, मिळतो की नाही, मी जे काम करते त्याला बाहेर किती पगार मिळेल, असले प्रश्न माझ्या मनात चुकूनही आले नाहीत. येऊ नयेत असं नाही, पण माणसाच्या मानसिकतेत कसा बदल होतो बघा. कॉल सेंटरमध्ये ह्या मानाने खूपंच पैसा होता. पण किक नव्हती. इथे पैसा नव्हता पण किक होती.

काहीतरी नवं निर्माण करणं ह्यात जे समाधान आहे ना, किंवा किक आहे ना, ती कशातही नाही. खाज आल्यावर खाजवल्याने, किंवा पगार मिळाल्यावर किंवा प्रमोशन मिळाल्यावर जो आनंद मिळतो तसा हा आनंद नहीये. मराठे काकांबरोबर काम करताना मला तो आनंद मिळाला. आम्ही दोघंच होतो, कंपनी विकली तेव्हा दीडशे लोकं कामाला होती. बांद्रा कुर्ला कॉंप्लेक्समध्ये बऱ्यापैकी मोठं ऑफिस होतं, आणि गंमत म्हणजे तिथं मला सिनियर असा एकंच माणूस होता, तो म्हणजे मराठे काका. आणखी एक धडा मिळाला. कुठल्याही कल्पनेला, संस्थेला छोटं समजू नको. जे छोटं आहे ते आपल्या कष्टानं मोठं कर म्हणजे तूही त्या कल्पनेबरोबर मोठी होशील. मीही आमच्या कंपनीबरोबर मोठी झाले.

बाहेरच्या देशातून काम भारतात घेऊन यायचं आणि स्वस्तात करून द्यायचं हा सोपा हिशेब होता. जुने काँटॅक्टस होते, नाही असं नाही, पण मोठ्या प्रमाणावर काम करायचं तर पैसा उभा करणं अत्यावश्यक होतं. काका त्याच कामात लागलेले होते. मोठमोठ्या इन्व्हेस्टर्सना भेटणं, त्यांना कंपनीचे प्रॉस्पेक्टस समजावून सांगणं हे सगळं काका करायचे. आणि त्यांना प्रेसेंटेशन्स बनवून देण्याचं काम माझं. सुरवातीला मी ते सांगतील तसं फक्त प्रेसेंटेशन बनवायचे. हळू हळू मग मला काही सुचलेले मुद्दे मी त्यांना सांगायला लागले. मी काही अनुभवी नव्हते त्यामुळे बरेचसे माझे प्रश्न, सजेशन्स टाकाऊच असायच्या, पण तरीही काकांनी कधीही त्यांना कमी लेखलं नाही.

प्रत्येक वेळी मला ते म्हणायचे, तुला वाटतं ते तू बोलत जा. we are a team मग माझीही भीड चेपत गेली. माझं कॉंट्रिब्युशन किती होतं हा मुद्दा त्यांना महत्त्वाचा नव्हताच, मला कॉंट्रिब्युट करावसं वाटणं, तितका अत्मविश्वास आणि मोकळेपणा वाटणं हे त्यांना महत्त्वाचं होतं. हे सगळं ना माझ्या डोक्यातल्या कंसेप्टसना शिरशासन घालायला लावणारं होतं. Boss is as good as their team and team is as bad as their boss. हे मी तिथे शिकले. खरंच महत्त्वाचं आहे हे. आज कॉर्पोरेट जगात वावरताना वारंवार खटकतं. बॉस हा टीमचा मालक नव्हे, नेता असायला हवा, हे कुठेतरी, सगळ्या मॅनेजमेंट शाळांमध्ये शिकवून सुद्धा लोकांच्या लक्षात येत नाही.

हळू हळू पैसा आत येत होता. पैसा आत येत होता तसं नेटवर्कही मोठं होत होतं. एकदा अमेरिकेहून काही लोकं मिटींगला येणार होती. अर्थात त्यांना आमचं ऑफिस बघायचं होतं. पण आमची अवस्था कोंबडी आधी की अंडं आधी अशी झालेली. काम नाही म्हणून मोठं ऑफिस नाही आणि मोठं ऑफिस नाही तर काम मिळणार नव्हतं. शेवटी हो नाही करून, आमच्या एका इन्व्हेस्टरच्या, वीस पंचवीस माणसं असलेल्या ऑफिसच्या बाहेर आमच्या नावाचा बोर्ड लावला. मला खरंतर हे पटत नव्हतं, पण शेवटी धंदा म्हटला की अशा काही गोष्टी करायला लागतातंच. मी नेहमीप्रमाणे प्रेसेंटेशन बनवत होते. दोन दिवस अवकाश होता आणि काकांनी बाँब टाकला.

ते म्हणाले मी प्रेसेंटेशन करायचं. मला हा धक्काच होता. पण मनातून छानही वाटत होतं. ताबडतोब हातावर पैसे ठेवले आणि म्हणाले जा वेश पालटून ये. गोऱ्या पाहुण्यांसमोर त्यांचाच ड्रेस हवा ना? मला काय वाटलं कोण जाणे, पण मी त्यांना म्हटलं की आपण सगळ्या प्रेसेंटेशनला थोडा कल्चरल टच देऊया. थोडे रंग, थोडं म्युसिक, थोडी चव आणि बराच भारतीयपणा. आपण त्यांच्यासारखेच आहोत असं दाखवण्यापेक्षा, आम्ही तुमच्यासारखे आहोतंच, आम्हाला तुमची भाषा येतेच, तुमची वागण्याची पद्धत येतेच पण त्याबरोबर आम्ही आमच्याही काही गोष्टी घेऊन येतो, तुमचं चांगलं आणि त्यात भरीस आमचं चांगलं असं मिळून आपण पुढे जाऊया. ती काकांना आवडली. मी पंजाबी ड्रेस घालून प्रेसेंटेशन केलं. कॉल सेंटरमध्ये कमावलेला अमेरिकन ऍक्सेंट होताच. all in all it was a hit. आम्हाला आमचा पहिला क्लायंट मिळाला आणि सोबत भरपूर इन्व्हेस्टमेंट सुद्धा.

मला इंग्लिश चांगलं बोलता येतं आणि म्हणून काकांनी ते महत्त्वाचं प्रेसेंटेशन मला करायला दिलं. बॉसला सगळं काही आलं पाहिजे असं मुळीच नाही. चांगला बॉस कोणता? रादर चांगला बिझनेसमन कोणता? ज्या व्यक्तीला आपल्याला चांगलं काय करता येत नाही हे माहीत असतं आणि ते करण्यासाठी तो योग्य लोकांची निवड करतो तो. काकांना मी हे करू शकीन असं का वाटलं हे ना मी त्यांना विचारलं ना त्यांनी मला सांगितलं. पण जे झालं ते सही झालं. मुळात सेकंड इयर बी एस सी ला माझा जो आत्मविश्वास बुडाला होता ना, तो कुठेतरी मला परत मिळाला.

आणि हो मला पगारात पहिली राइजही मिळाली.

- देवयानी (5)

3 comments:

Satish said...

vaachatoy....

खूपंच पैसा होता. पण किक नव्हती. इथे पैसा नव्हता पण किक होती - true.. kick is more imp than money... money eventually comes...

Anand Kale said...

google reader var blogs vahato..pan khass commen denyasathi blog gathala...
Nice post... Leep it up... We r reding...

Anonymous said...

khup chan lihites ............
all the best